"Những người muôn năm cũ"

"Những người muôn năm cũ ..."
Bạn sẽ ứng khẩu tiếp : " Hồn ở đâu bây giờ ?" Vâng, bài thơ "Ông đồ " (Vũ đình Liên 1936) ai mà chẳng biết. Tôi cũng hỏi thế và lòng hẹn hò trông. Ngày thứ bảy dạy xong tiết thứ năm, vội bay về trường ĐHSP. Lễ sáng giờ chắc đã xong, chắc còn gặp "ngừoi muôn năm cũ" - các Thầy của tôi ở khoa Lý Hóa ĐHSP Sàigòn. Ba mươi năm cũng thành một thế hệ rồi, không còn nhiều Thầy xưa như cứ tưởng, lạ, nên không thành nổi nhớ bung, không òa được cảm xúc mà trên đường phóng xe về trường tôi đã ngở chắc là ... xúc động lắm !

Cũng phải thôi, màu thời gian tím ... ngắt !(ui, đau). Thôi, chào Thầy trong tâm tưởng đã cho tôi cái ... gien để thực hiện cái CHỨC ...Thầy. Trong mỗi con người hình như có hình bóng của .. Thầy mình (hay Người Thầy hay Thầy ...của người), như là cái bóng, là định mệnh ảnh hưởng đến có khi cả ... cuộc đời ? Cái vô chức mà hữu chức (tôi không dùng chữ ..."có chức") đến .... vô cùng ! Đến cả vợ cũng còn được ... thơm lây, có dạy dỗ ai mà cũng được gọi là CÔ, (mà CÔ thì cứ trẻ hòai... thích nhá vợ tôi !)

Trong lớp học, đèn neon không hắt bóng (chẳng sáng đâu mà có... bóng), tôi leo ghế nắm vuốt thân đèn một cái. Ánh sáng tỏa. Học trò reo. Có biêt đâu là hình ảnh Thầy Lý Công Cẩn của tôi ngày xưa đó ! Khi học trò lên bảng, xóa lem nhem một vùng để lấy chổ trống làm bài. Tôi buộc "con ơi xóa cho... đàng hòang". Lại là hình ảnh Thầy Lê Kim Đính của tôi ! Sự tiếp bước hay cái gien trội ....

"Những người muôn năm cũ ... " Tôi thích hiểu cái nghĩa "cũ" như là vẫn vậy :

Ông đồ vẫn ngồi đấy
Qua đường không ai hay
Lá vàng rơi trên giấy
Ngòai trời mưa bụi bay
(Ông đồ 1936 Vũ đình Liên)

là mãi và mãi cái truyền thống xưa :

Ông đồ vẫn ngồi đấy
Khăn áo bạc màu dưa
Nhắc cho người qua thấy
Lẽ Nhân đạo, Thiên cơ
(Bóng ông đồ 1982 Vũ đình Liên)

và lẩn khuất cả cái khổ ... hạnh (ba tôi thường nói "chợ ...phải búa, tu ...phải hành"),Khổ ... phải hạnh ! Có áo mới thì mới ... đem khoe được chứ,"bạn khoe áo mới mà sao khóc", có đạo hạnh mới được gọi là Thầy, "trường học dù sao khác chợ trời" (Mừng bạn tết này may áo mới)

Nghe bạn Tết này may áo mới
Ta liền tìm đến hỏi thăm chơi
Bạn cười thành thật khoe rằng có
“Ông tính mười năm dạy học rồi
Áo cũ rách sờn không thể tả
Giặt rồi chưa chắc dám đem phơi
Vậy mà vẫn khoác lên người được
Có phải là ngông với cuộc đời?
Tết này thà nhịn mà may áo
Trường học dù sao khác chợ trời”
Ta nghe bạn nói sao hay quá
Bạn đúng là ông giáo tuyệt vời
Này hết xuân này là đến hạ
Nghỉ hè lo cất áo một nơi
Lương bổng mỗi ngày càng mất giá
Chạy theo hàng hóa nổi rồi trôi
Có khi giữ áo dăm ba tháng
Đem bán may ra cũng được hời
Nghề nghiệp chúng mình không nói quá
Làm thì như thiệt sống như chơi
Tưởng rằng may áo mà ăn Tết
Ai dè có áo dạy cầm hơi
Dẫu vậy cũng xin mừng với bạn
Tết này nhớ ghé đến nhà tôi
Ăn tiệc chung mâm càng vui nhỉ
Nhưng buồn mặc áo lại “cưa đôi”
Thiên hạ nhìn người hay ngắm áo?
Chẳng biết cách chi để trả lời
Áo đẹp giúp người càng thêm đẹp
Người tã quá rồi áo cũng tơi
Bạn khoe áo mới mà sao khóc
Tết này cứ ghé đến nhà tôi
ĐOÀN VỊ THƯỢNG (Cuối năm 1987)

Khà khà ! Những người muôn năm cũ !

tPhương