Đường cũ

(photo BBC)

Con đường chở cụ Tam nguyên Yên Đỗ đi đâu rồi ? Chuyện, con đường cũ vẫn nằm đó, giờ chở khách mới là anh Lý chính Thắng rồi ! Sao nở lòng nào bỏ cụ già Tam nguyên bơ vơ với đống xà bần, xáng cạp nhe nanh bên con kênh Nhiêu Lộc ? Tội nghiệp thân già sức yếu mà phải cõng bài thơ nghe chừng nặng có ... "ba trăm lạng":

Thằng bán tơ kia giở rói ra
Để cho bận đến cụ Viên già.
Muốn êm phải biện ba trăm lạng
Khéo xếp nên liều một chiếc thoa!
Đón khách mượn màu son phấn mụ,
Đem thân chuộc lấy tội tình cha
Có tiền việc ấy mà xong nhỉ
Thuở trước làm quan cũng thế a?

(Thằng bán tơ kia ! - Yên Đỗ)

Học trò tôi học "truyện Kiều - Thúy Kiều "vặn giò" Thúy Vân" nên"kẹp" thêm bài thơ cụ Nguyễn để đọc đến "Có tiền việc ấy mà xong nhỉ" thì nạt lớn ... cho đã nư !

Tôi ra đời ở quận 3 (bảo sanh L.K.V), tắm (... mưa) Bến tắm ngựa, ở (trên) kênh Nhiêu Lộc, ăn (cháo) ... chùa của mấy soeur "chẩn" y viện Trương minh Giảng mà nay là Trung tâm Y tế Q.3, nên học (sách) ... cụ Nguyễn, và dạy ở trường Nguyễn t M.K nè (ý là "giang hồ" quanh quẩn cũng chỉ một Q.3) Chà chà, tôi thương, tôi nhớ nhiều nhiều Q.3 lắm. Lẽ đương nhiên. Và tôi có nói ... trạng Q.3 cũng xin các bạn ở nơi khác nhẹ lòng bỏ qua cho !

Bạn xem trong nội thành (dưới con mắt phàm tôi) có 4 ngôi trường "bự" (diện tích to đùng) thì quận 3 chiếm có ... 3 trường là Lê Qúy Đôn, Marie Curie, M.K ! Danh nhân văn hóa VN mình cũng nhiều đấy, nhưng mấy ông (bà) tậu nhà ở Q.3 bầu bạn với nhau thôi. Ngày xưa muốn kiếm đường, "ngửi" cái tên đường là ... nhắm hướng ! Vua chúa ở với Vua với chúa. Tên đường là Hai bà Trưng, Nguyễn Huệ, Lê Lợi, Lê Thánh Tôn, Gia Long ... là cứ nhắm hướng trực chỉ Q1 thôi. Còn văn nhân thi nhân cứ nhắm hướng Q.3 "đâm thọc" là ... đúng phóc. Nói có sách nè (bản đồ xưa) cụ Yên Đỗ, Nguyễn đình Chiểu song song sát nhau, cụ Hùynh Tịnh Của dắt tay hai vị, còn Nguyễn Thông chòang vai Kỳ đồng với cụ Tam Nguyên, dẫn liền Tú Xương, Ngô thời Nhiệm, Phan Thanh Giản, kế ... nách Bà Huyện Thanh Quan, Đòan thị Điểm, rồi Lê Qúi Đôn nối Huyền trân Công Chúa vói tới Nguyễn Du ... san sát nhau vổ vai lên văn đàn cho lẹ ! Liệt kê sương sương, lấy tâm ngôi trường tôi dạy mà vạch một bán kính cạnh sừon thôi là đã có 4 vị bọc che rồi (Bà Huyện Thanh Quan, Ngô thời Nhiệm, Đòan thị Điểm, Phan thanh Giản). Tài văn hoa của các vị tiền bối thì khỏi bàn. Bởi thế cái hội Tao Đàn (á, công viên Tao Đàn, xưa là cái vườn ... Bờ Rô) cũng thuộc Q.3. Lẽ đương nhiên ! Văn hoa Văn hóa thế đấy, quận ... văn hóa phải là .... Q3 ! (ủa khu phố văn hóa có, Quận ... văn hóa có không nhỉ ?)

Nhờ cụ Tú (Trần tế Xương) ... của Q.3 "lẩy" bài thơ "Vì tiền" như một chứng minh bản sắc "văn hóa cụ ... Đồ" nhé (các đồng nghiệp thân thương ơi, thôi đừng trách tớ):

Vì chưng chẳng có hoá ra hèn
Hổ với anh em chúng bạn quen.
Thuở trước chơi bời còn quyến luyến,
Bây giờ đi lại dám mon men !
Giàu sang, âu yếm, tình quen thuộc,
Bần tiện, thờ ơ, dạ bạc đen.
Ví khiến trong tay tiền bạc có
Nói dơi nói chuột, chán người khen.

Thêm câu đối nữa cho tràn :

- Ai công hầu, ai khanh tướng, trong trần ai, ai dễ biết ai. (Đặng Trần Thường)
Ngô Thời Nhiệm tiên sinh - của Q3, sau lưng trường tôi đối liền
- Thế Chiến Quốc, thế Xuân Thu, gặp thời thế, thế thời phải thế.

Bà Huyện Thanh Quan đứng trông chi ? Phải chăng Bà cám cảnh cho cụ Tam Nguyên mất ... nhà

Nghìn năm gương cũ soi kim cổ

Cảnh đấy người đây, luống đoạn trường (Thăng Long hòai cổ)

Biết đâu hụ họa vậy, Trời ... dòm, căn nhà thờ kênh Nhiêu Lộc đã mất rồi ... cho mất luôn, nhưng kiện cáo vớt vát lại cái tên đường để ông bà (tôi) lên trần gian

... khỏi lạc !

tPhương